Internet geeft ons vrijheid, velen zien internet als een fundamenteel recht. Maar onze online vrijheid wordt bedreigd. Door regulerende activiteiten van de overheid om bijvoorbeeld economische of intellectuele belangen te beschermen. Of om politieke redenen en macht. Welke vrijheden ons precies worden ontnomen, dat weten we vaak niet. Dus, waar is mijn online vrijheid? Maar ook: wanneer is de vrijheid die je hebt op het internet om te doen wat je wil in strijd met de wet? Het evenwicht is vaak zoek; de mogelijkheden van het internet en daarmee de rechten van de mens worden beperkt, bijvoorbeeld ten gunste van het auteursrecht. Daarom is actie vereist! Beperk de mogelijkheden van het internet niet, maar vergroot deze juist. De overheid moet flink investeren in kennis en onderwijs, dat zorgt voor evenwicht. Vanuit dit oogpunt investeert SpicyLemon op gebied van beveiliging al jaren in gratis gastlessen op basisscholen en voortgezet onderwijs. Urgentie is overigens vereist, want we lopen in Nederland al behoorlijk achter!
Fundamenteel recht
Volgens een onderzoek, uitgevoerd door BBC World Service onder ruim 27 duizend volwassenen in 26 landen, vindt bijna 80% van de internetgebruikers dat zij door het internet meer vrijheid heeft gekregen. Zij zien het internet als fundamenteel recht. Het merendeel van de respondenten vindt dat internet niet gereguleerd moet worden door de overheid (53%). Hoewel ze zich wel zorgen maken over fraude (32%), gewelddadige en schadelijke content (27%), bedreiging van de privacy (20%) (zie onze blog over privacy), censureren van de overheid (6%) en de (overheersende) aanwezigheid van bedrijven (3%).
Duidelijk is dat het merendeel van de ondervraagden vindt dat het grootste 'gevaar' die de 'nieuwe' vrijheid internet biedt, schuilt in regulerende activiteiten van de overheid. Deze kunnen om verschillende redenen door overheden uitgevoerd worden. Zoals politieke redenen en macht, wat met name bij onderdrukkende en autoritaire overheden gebeurt. Maar ook vanwege sociale normen en waarden (bijvoorbeeld 4chan en gewelddadige content) kunnen overheden besluiten beperkingen (social filtering) op te leggen. Bedreiging van de veiligheid (zoals Wikileaks of muslim brotherhood) is een reden voor overheden om sites en informatie te weren. Daarnaast worden netwerktools beperkt door overheden (zoals anonymisers en youtube) om gebruikers mogelijkheden te ontnemen, die het internet biedt. Ook kunnen bepaalde diensten niet 'vindbaar' zijn voor internetgebruikers van een bepaald land of gebied, omdat dit tegen de economische belangen in gaat van (grote) instanties (bijvoobreeld VoIP). En worden er beperkingen opgelegd om intellectueel eigendom te beschermen door sites te blokkeren die het auteursrecht schenden (denk aan The Pirate Bay en Skype). Daarbij komt dat de overheden die beperkingen opleggen, hiermee niet te koop lopen. Het is dan lastig om te achterhalen welke vrijheden je allemaal ontnomen worden.
In strijd met de wet
Wanneer ben je in overtreding als je gebruik maakt van de vrijheden op het internet? Cybercriminaliteit is niet wezenlijk verschillend van een conventionele wetsovertreding. Het gaat in allebei de gevallen om een overtreding, en daar staat een sanctie van de staat tegenover.
Dus als daar de grens ligt, is er in veel gevallen geen sprake van een criminele activiteit. Waarom worden netwerk tools beperkt of diensten verboden die wellicht in strijd zijn met de economische belangen van bepaalde instanties, maar die voor de gebruiker wel een mogelijkheid bieden om op een veel economischer wijze te communiceren of informatie en/of kennis uit te wisselen? En waar ligt de grens van social filtering? Maar misschien nog wel belangrijker; wie bepaalt die grens eigenlijk? Wanneer ben ik in overtreding als ik doe wat ik wil doen? Dus, wanneer moet mijn vrijheid ingeperkt worden?
Een vrij persoon is iemand die van binnenuit zelf zijn eigen wensen en interesses verandert, ontwikkelt en bepaalt. Wil dat zeggen dat wat ik wil in verband staat met de vrijheid die ik heb? Dus als mijn wensen en interesses verminderen, vermindert ook mijn behoefte aan vrijheid? Dat lijkt op 'negatieve vrijheid', waar overheden momenteel druk mee bezig zijn: hoeveel ruimte mag een individu tot zijn beschikking hebben, om te doen of te zijn wat hij in staat is te zijn zonder dat de overheid zich hiermee bemoeit? Dit terwijl internetgebruikers juist aangeven in genoemd onderzoek, dat zij de vrijheid van het internet als fundamenteel recht zien. Ze willen geen regulatie door de overheid!
Met andere woorden; gebruik willen kunnen maken van de mogelijkheden (en het ontbreken van beperkingen) om te doen wat ze willen. Dat noemen zij 'vrijheid'.
Maar is het vrijheid als je acteert op basis van interne restricties? Want wat wij in de westerse wereld 'vrijheid' vinden, wordt weer anders ervaren dan in het Midden-Oosten. Het verschil zit echter niet in de inhoud waar je vrij in wilt zijn, maar hoe je tot die inhoud bent gekomen. Als je volledig op de hoogte bent van alle mogelijke en redelijke opties, om dan tot de wens te komen te conformeren, kan gezien worden als vrijheid om tot zelfontplooiing.
Kennis en informatie bepalen het evenwicht
De overheid is door middel van onderwijs en informatievoorziening in staat de ontwikkeling van bepaalde wensen meer in evenwicht te laten zijn met de grens wanneer wat je doet een overtreding is van de wet. Uiteindelijk hebben we elkaar nodig om informatie te delen. Gestimuleerd door een omgeving waarin men geniet van collectieve vrijheid. Door de mogelijkheden van het internet niet te beperken maar te vergroten (stimuleer bijvoorbeeld modellen om IP te laten delen zonder auteursrechten te schenden) kan de flow van informatie meer mensen bereiken. En dat draagt weer bij aan de individuele vrijheid en kennisontwikkeling, zodat mensen tot zelfontplooiing kunnen komen. Dit draagt bij aan een positieve ontwikkeling van onze innovatieve capaciteiten.
De overheid moet niet te lang wachten om hiermee aan de slag te gaan. Want Nederland loopt achter als het gaat om hacken. We hebben een enorm tekort aan IT-beveiligingsexperts. Volgens prof. dr. Ir. Herbert Bos, de kersverse ‘beveiligingsprof' aan de VU, trekken bedrijven zijn studenten bijkans uit de collegebanken weg.
De vraag naar kennis en innovatieve capaciteiten is groot. Niet alleen in ons land, maar ook wereldwijd. Laten we ons druk maken over het creeren van online vrijheid en mogelijkheden om deze behoefte in te vullen en kennis ontwikkeling te stimuleren.
